Bij het denken over die nieuwe robots is het heel boeiend om een boek als Ik, robot van Isaac Asimov te lezen. Het boek is vorig jaar verschenen bij de jaarlijkse actie Nederland leest. Dit boek komt uit 1950 en bevat een aantal verrassende inzichten die met een boek als When digital becomes human van Steven van Belleghem helemaal niet zo science-fiction zijn als ze lijken.
Daarbij valt mij op hoe sterk Isaac Asimov in zijn fictie al vooruit loopt op de zelflerende robot. Het verschil met deze tijd is wel dat Asimov niet zo’n cruciale rol voor computers heeft bedacht. De magneetband zoals we die uit muziekcassettes kennen, krijgt in Ik, robot nog een zware rol. Tegenwoordig behoort deze vorm van data-opslag tot de museale stukken.
De 9 verhalen van Isaac Asimov staan los van elkaar en behandelen grappige onderwerpen zoals een dronken robot, liegende robots of juist robots met humor. Het bestaat allemaal in die 9 verhalen van Isaac Asimov. Ze zijn 68 jaar geleden geschreven en ze geven een verrassend inkijkje in de nabije toekomst.
Onderdeel van de verhalen is Susan Calvin, geboren in 1982, en sociale robotwetenschapper. Ze vertelt haar ervaringen met robots. Vanaf het prille begin, de robot Robbie, tot aan de tijd waarin de twijfel ontstond of iemand nu een robot of een mens was. De democratie dreigt daarmee het lootje te leggen.
Ook deze verhalen spelen in op de angst voor robots. Kun je alles aan ze toevertrouwen? Al ben ik soms ook verbaasd over de hoge mate van vertrouwen die de personages hebben in de technologie en in robots. Niet iedereen bekijkt het met een kritische blik.
Dan blijkt de fantasie van Isaac Asimov helemaal niet zo groot te zijn als ze lijkt. Zeker als je beseft dat het 10e en laatste verhaal in de bundel geschreven is door een computer. Aan de hand van teksten van schrijvers bepaalt een zelflerende machine hoe de tekst moet worden.
Het is helemaal niet slecht. Al weet ik niet of bij dit verhaal het leeuwendeel van de tekst van de literaire schrijfcomputer komt of dat Ronald Giphart de computer meer dan een handje geholpen heeft.
We zijn waarschijnlijk eerder in een toekomst met robots dan we denken.
Isaac Asimov: Ik, robot. Met een extra verhaal geschreven door een robot genaamd Asibot onder leiding van Ronald Giphart. Oorspronkelijke titel: I, Robot. Vertaler: Leo H. Zelders. Amsterdam: Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, 2017. ISBN: 978 90 5965 437 2. 272 pagina’s. Het boek is eeen cadeau van de Openbare Bibliotheek.
